Al van kinds af aan ben ik gefascineerd door techniek. Sinds een paar jaar heeft ook GPS mijn interesse gewekt. Dit begon op Texel, in 2008. Ik was toen samen met de familie van Heleen een weekendje op Texel. De broer van Heleen (Maarten) had iets leuks ontdekt; Geocaching. Dit is schatzoeken voor ~~nerds~~ volwassenen. Blijkbaar liggen over de hele wereld zogenaamde caches verstopt, die je kunt vinden door middel van een GPS-ontvanger! Na dat weekendje Geocachen was ik direct verkocht. Niet veel later heb ik mijn eerste GPS-ontvanger gekocht; een Garmin eTrex H.
Een heerlijk apparaat! Voor Geocaching is deze echt geweldig. Hij is enorm accuraat - tot 3 meter nauwkeurig - en heeft bloedje snel een fix. Er zijn overigens 2 versies van deze gele rakker. De voorganger - Garmin eTrex zònder H - heeft geen zogenaamde High sensitivity ontvanger, waardoor het langer duurt voordat je een positieve fix hebt. Vooral wanneer je bijvoorbeeld onder (natte) bomen loopt, kan het wat langer duren.
Hoewel, lang. Als je dit vergelijkt met GPS-ontvangers van een aantal jaar geleden is dat alsnog best snel. Zo heb ik onlangs een 2-tal Magellan GPS-ontvangers gekocht via Marktplaats voor €10,- per stuk. Spotgoedkoop dus. Deze GPS-ontvangers zijn respectievelijk in 1996 en 1994 uitgekomen en werken overigens nog prima!
De Magellan GPS 300 is zogezegd een GPS-ontvanger uit 1996. Deze GPS-ontvanger is dus van vóór de openstelling van het GPS-systeem voor burgers in 2001. Voor die tijd kon je beperkt gebruikmaken van het GPS-systeem, dat in handen is van de Amerikaanse overheid. Het systeem werd toen namelijk voor burgers opzettelijk "verstoord", waardoor je nooit een fix kunt krijgen die accurater is dan ongeveer 100 meter. Voor bijvoorbeeld wandelaars en de scheepvaart is dit prima. Maar wanneer je met je TomTom nooit accurater dan 100 meter kunt bepalen waar je bent, is het systeem onbruikbaar. Het grappige is overigens dat deze 2 GPS-ontvangers wel degelijk een accurate positie kunnen bepalen nu het GPS-systeem vrij toegankelijk is. Tot op een paar meter nauwkeurig kunnen deze ontvangers de positie bepalen.
De Magellan Meridian GPS is een GPS-ontvanger bedoelt voor de scheepvaart. In de staat waarin ik 'm heb kun je deze ook gebruiken. Er gaan 3 penlites in, maar daar draait deze ontvanger niet heel erg lang op. Het is eigenlijk de bedoeling dat deze GPS-ontvanger in een bracket wordt gemonteerd, en wordt aangesloten op de stroomvoorziening van de boot. Aan de achterkant van de ontvanger zit een aansluiting waarmee het apparaat gevoed kan worden. De GPS-antenne is afneembaar en kan worden verlengt met een BNC-kabel (coax).
Moderne GPS-ontvangers hebben veel minder moeite om een snelle fix te krijgen, zelfs wanneer je de ontvanger meerdere honderden kilometers zou verplaatsen. Dit komt doordat het GPS-systeem telkens wordt geüpdatet. Wat wel erg handig is, is dat het systeem nog altijd backwards compatible is. Hierdoor kunnen ook deze 2 oude GPS-ontvangers nog altijd gebruikt worden, hetzij in uiterste nood. Erg comfortabel is de opstart-procedure namelijk niet, omdat deze erg lang kan duren.
Het GPS-systeem werkt met een zogenaamde almanak, waarmee de GPS-ontvanger de verwachte lokatie van iedere GPS-satellite kan bepalen. Dit is een belangrijk onderdeel van het systeem, omdat de GPS-ontvanger hiermee sneller een fix kan krijgen. De almanak is een database die constant wordt meegestuurd met het signaal dat iedere GPS-satellite uitzend. Iedere satellite zend telkens een stukje van de almanak mee, waardoor het dus even kan duren voordat de GPS-ontvanger alle stukjes verzameld heeft en daarmee een complete almanak kan samenstellen.
Het GPS-signaal is opgedeeld in zogenaamde messages of frames die weer bestaan uit een 5-tal subframes. Ieder frame bestaat uit 1500 bitjes en ieder subframe dus uit 300 bitjes (1500/5 = 300). De almanak zit verpakt in subframe 4 en 5. Ieder frame bevat 1/25 van de complete almanak, dus er moeten 25 frames worden ontvangen door de GPS-ontvanger om de complete almanak samen te kunnen stellen. De overdrachtsnelheid van het signaal is 50 bits per seconde. Wanneer de GPS-ontvanger een directe zichtverbinding heeft met de satellite waarvan de almanak wordt gedownload, duurt het om precies te zijn 12,5 minuten om de complete almanak te downloaden. Een gedownloade almanak is 180 dagen geldig, waardoor de gekozen naam almanak dus eigenlijk niet helemaal correct is. Een almanak beschrijft immers de gebeurtenissen voor het komend jaar.
Hoe dan ook, wanneer je een wat oudere GPS-ontvanger - zoals mijn 2 Magellan ontvangers - inschakelt duurt het dus minstens 12,5 minuten voordat het apparaat een positieve fix kan bepalen. Ik heb beide ontvangers op onze picknicktafel gelegd en afgewacht. Na een tijdje was de Magellan GPS 300 klaar met downloaden en had deze inderdaad netjes een fix weten vast te stellen! De Magellan Meridian GPS gaf wel aan dat deze bezig was met downloaden van de almanak, maar een positieve fix heb ik helaas nog niet van het display kunnen aflezen. Ik ga het op een heldere dag nogmaals proberen.
De laatste GPS-ontvanger die ik nog graag even wil laten zien is mijn Garmin StreetPilot III. Deze ontvanger stamt uit 2003 en beschikt al over moderne snufjes om een snelle fix te bewerkstelligen. Ik heb deze ontvanger al een tijdje in de kast liggen, dus de almanak is zeker ouder dan 180 dagen. Toch had dit oude beestje binnen 2-3 minuten een nette fix met 15 meter afwijking.
Dit is overigens mijn enige GPS-ontvanger die kaartmateriaal ondersteund! Helaas kwam ik er wel achter dat er iets niet in orde is met de datakaart of met de connector, want de StreetPilot geeft aan dat de datakaart onleesbaar is..